Από την επίσκεψή μας στην Παναγιά την Πλατανιώτισσα.
Ένα προσκύνημα διάσημο σε όλη την Ορθοδοξία

Είναι «κρυμμένο» στην κουφάλα ενός δέντρου, αλλά η φήμη του έχει ξεπεράσει τα ελληνικά σύνορα. Κι αυτό, διότι δεν είναι απλώς ένα ξεχωριστό και όμορφο εκκλησάκι. Είναι ένα από «τα ωραιότερα και πρωτότυπα θρησκευτικά μνημεία της Ελλάδας». Ένα λαμπρό προσκύνημα, γνωστό στους Ορθοδόξους, που φτάνουν στη αιγιαλιακή γη για να ζητήσουν τη βοήθεια της Παναγίας. Αιώνες τώρα, το εκκλησάκι της Παναγίας της Πλατανιώτισσας στο ομώνυμο χωριό του Αιγίου «φιλοξενείται» στην κουφάλα που σχηματίζουν τρεις αιωνόβιοι πλάτανοι, ύψους 17 μέτρων, που πλέον έχουν γίνει ένας, και τροφοδοτεί τους Χριστιανούς με πίστη και ελπίδα…

Έχει ως βασική εικόνα-κειμήλιο το «θαύμα της Παναγίας»: Το αρνητικό αποτύπωμα της εικόνας της Παναγίας της Μονής του Μεγάλου Σπηλαίου, που μοναχοί, αιώνες πριν, κατά την περίοδο της εικονομαχίας, εναπόθεσαν για μια νύχτα στη ράχη του πλατάνου, στο κοίλωμα του οποίου φιλοξενήθηκαν. Ο «ναΐσκος, σέμνωμα της περιοχής και πανελλήνιο λαμπρό προσκύνημα», κατά τη Μητρόπολη Καλαβρύτων, γιορτάζει στις 8 Σεπτεμβρίου, στη γέννηση της Θεοτόκου. Χωράει μέχρι και 20 προσκυνητές, καθώς έχει ελλειπτική διατομή 8 μ. και μικρή διάμετρο, 3,5 μ. Σύμφωνα με τον π. Θεόδωρο, το αποτύπωμα της εικόνας της Παναγίας «μετρά» από 1.200 έως 1.700 χρόνια. Από τότε, δε, που ανακαλύφθηκε, λειτουργεί ως προσκύνημα, ενώ πλήθος πιστών καταφθάνουν κατ’ έτος όχι μόνο από την Ελλάδα αλλά και από το εξωτερικό. Ο κύριος όγκος των πιστών του εξωτερικού, που έρχονται είτε για να προσκυνήσουν είτε επειδή έχουν κάποιο τάμα, προέρχεται από τη Ρωσία, τις πρώην σοβιετικές χώρες και τις Ορθόδοξες χώρες της Βαλκανικής.

Tο προσκύνημα συνδέεται με την εφέστια εικόνα του Mεγάλου Σπηλαίου, μας πληροφορεί σχετικά η Μητρόπολη Καλαβρύτων, η οποία, για την Ιστορία, ενημερώνει τους προσκυνητές ότι την περίοδο της εικονομαχίας «μερικοί μοναχοί του Σπηλαίου, προσπαθώντας να διασφαλίσουν την ιερή εικόνα της Θεομήτορος, της γνωστής σε όλους Παναγίας της Σπηλαιώτισσας, από τη μανία των εικονομάχων, φεύγοντας από την ιερά μονή, νύχτωσαν κοντά στο χωριό Kλαπατσούνα και διανυκτέρευσαν στην κουφάλα ενός πλατάνου. Aπόθεσαν εκεί με ευλάβεια την ιερή εικόνα κι αποκοιμήθηκαν. Όταν ξημέρωσε κι ετοιμάστηκαν να φύγουν, βρέθηκαν μπροστά σε ανέκφραστο θαύμα: Παρατήρησαν με δέος κι έκπληξη πως το αρνητικό αντίτυπο της ιερής εικόνας είχε αποτυπωθεί στο κοίλωμα του πλατάνου κι ήταν περιλουσμένο με άπλετο φως».Όταν το περιστατικό έγινε ευρέως γνωστό, το αποτύπωμα έγινε προσκύνημα και το χωριό από Καλπατσούνα μετονομάστηκε σε Πλατανιώτισσα.

Πολύ κοντά, εξάλλου, στον ναΐσκο βρίσκεται και η βασιλική της Kοιμήσεως της Παναγίας, με αγιογραφίες του 1740, για να συμπληρώσει την ιερότητα του χώρου και να ενισχύσει την πίστη των επισκεπτών.

Στη δυτική όχθη του ποταμού Κερυνίτη, 30 χιλιόμετρα βορειοδυτικά των Καλαβρύτων, στον οδικό άξονα Καλαβρύτων-Αιγίου μέσω Φτέρης, σε υψόμετρο 769 μέτρων βρίσκεται το ορεινό χωριό Πλατανιώτισσα Αχαΐας.  

Στο κάτω άκρο του, καταπράσινου και με άφθονα κρύα νερά, χωριού, για αιώνες τώρα βρίσκεται το εκκλησάκι της Παναγίας της Πλατανιώτισσας, στην κουφάλα που σχηματίζουν τρεις αιωνόβιοι πλάτανοι, ύψους 24 μέτρων, που πλέον έχουν γίνει ένας. Το εσωτερικό του πλατάνου διακρίνεται σε δύο άνισα μέρη: Το Άγιο Βήμα όπου τελείται η Θεία Λειτουργία, όπου ένα μικρό τέμπλο με δύο κίονες σχηματίζουν την Ωραία Πύλη και ο Κυρίως Ναός χωρητικότητας 15 ατόμων. Το μήκος της σχηματιζόμενης κοιλότητας είναι 8 μέτρα, ενώ το πλάτος 3 μέτρα.  

Από την οροφή, όπου έχουν τοποθετηθεί ξύλινες σανίδες, κρέμεται άσβεστο καντήλι. Στο εσωτερικό του κοιλώματος, δεξιά και σε ύψος τριών μέτρων από το έδαφος, βρίσκεται τυπωμένη ανάγλυφη, αμετάβλητη στους αιώνες και αχειροποίητη η εικόνα της Παναγίας της Βρεφοκρατούσας, πανομοιότυπη με την ανάγλυφη εικόνα του Μεγάλου Σπηλαίου.

Οι διαστάσεις της είναι ακριβώς ίδιες και οι εξοχές είναι αντίστοιχα εσοχές στην εικόνα του Πλατάνου. Στο σημείο του ιερού αποτυπώματος ο φλοιός του πλατάνου είναι νεκρός και αμετάβλητος στους αιώνες, με πολύ μικρό πάχος. Γύρω όμως από το σημείο αυτό, το πλατάνι εξακολουθεί και βλασταίνει.  

Το αποτύπωμα της εικόνας της Παναγίας της Μονής του Μεγάλου Σπηλαίου υπολογίζεται από 1.200 έως 1.700 χρόνια. Η ιστορία του έχει δύο εκδοχές, που σχετίζονται με την ιστορία της Μεγαλοσπηλαιώτισσας Θεοτόκου…

Σύμφωνα με την πρώτη εκδοχή, που φαίνεται να είναι και η πιθανότερη, την περίοδο της Εικονομαχίας ιερομόναχοι της Μονής Μεγάλου Σπηλαίου προσπαθώντας να διασώσουν την εικόνα της Παναγίας από την μανία των εικονομάχων, διανυκτέρευσαν στην κουφάλα του πλατάνου στο χωριό Κλαπατσούνα, όπου και κρέμασαν την εικόνα στον πλάτανο. Το πρωΐ, όταν πήραν την εικόνα για να συνεχίσουν την πορεία τους, διαπίστωσαν ότι, απέναντι ακριβώς από τη θέση που ήταν κρεμασμένη, είχε χαραχτεί πανομοιότυπο ομοίωμα αυτής και το χωριό από  Κλαπατσούνα μετονομάστηκε σε Πλατανιώτισσα.

Σύμφωνα με την δεύτερη εκδοχή, οι αδελφοί και Άγιοι Πατέρες Συμεών & Θεόδωρος αξιώθηκαν να δουν στο όνειρό τους την Θεοτόκο μαζί με τους Αποστόλους Παύλο, Ανδρέα και Λουκά, να τους παρακινούν να πάνε στην περιοχή της Αχαΐας, όπου η Χάρη του Θεού με το Θέλημα της Παρθένου θα τους οδηγήσει να βρουν την ανάγλυφη εικόνα της Θεοτόκου και στο σημείο αυτό να χτίσουν Μονή (Μέγα Σπήλαιο). Τα δύο αδέλφια αναχώρησαν από τα Ιεροσόλυμα και κινούμενοι στην περιοχή της Αχαΐας έφθασαν στο χωριό και κοιμήθηκαν στην κουφάλα των τριών πλατάνων.

Στο όνειρό τους, ο Πρωτόκλητος Ανδρέας και ο Ευαγγελιστής Λουκάς τους υπέδειξαν να περπατήσουν ανατολικά στις όχθες του Βουραϊκού ποταμού ώστε να βρουν την Θεομητηρική εικόνα, ενώ ο Ευαγγελιστής Λουκάς έδειξε με τα δάκτυλά του προς τα δυτικά και παρακίνησε τα αδέλφια να δουν την στιγμή που η εικόνα της Θεοτόκου με τη βοήθεια Θείας Δύναμης θα αποτυπώνονταν στην κουφάλα του δένδρου. Τα αδέλφια ξύπνησαν τρομαγμένα, για να δουν ένα λαμπερό, αστραποπυροειδές φως από τα ανατολικά να χτυπά τον πλάτανο και να δημιουργεί το ιερό αποτύπωμα της Ιεράς Εικόνας. Κατόπιν κατευθύνθηκαν ανατολικά όπου και βρήκαν την Θεομητηρική Εικόνα.

Το θαύμα της αποτύπωσης της Ιεράς Εικόνας ακολούθησε ένα ακόμα. Τα τρία πλατάνια συνενώθηκαν σε έναν πλάτανο με τρεις κορμούς, διατηρώντας το καθένα την υπόστασή του και συμβολίζοντας το τρισυπόστατο της μιας Θεότητας, ενώ τα τέσσερα πλατάνια γύρω από τον ιερό πλάτανο συμβολίζουν τους τέσσερις Ευαγγελιστές.

Στον προαύλιο χώρο βρίσκεται επίσης η βασιλική της Κοιμήσεως της Παναγίας, με αγιογραφίες του 1740 λαϊκότροπου χαρακτήρα, για την οποία δεν έχει εξακριβωθεί η ακριβής χρονολογία κτίσης.

Η Παναγία η Πλατανιώτισσα πανηγυρίζει στις 8 Σεπτεμβρίου, εορτή της γεννήσεως της Θεοτόκου, ενώ δίπλα στο Ιερό Προσκύνημα υπάρχει παλιό πέτρινο γεφύρι καθώς και ο άριστα διατηρημένος νερόμυλος της εκκλησίας.

Κατηγορίες:Δραστηριότητες